ABD DENİZ PİYADELERİ KC-130T UÇAK KAZASI

(10 TEMMUZ 2017 – ITTA BENA, MİSSİSSİPPİ)

Ercan Caner, Sun Savunma Net, 14 Kasım 2025

Uçak: KC-130T, Seri No: 165000
Birlik: Deniz Hava İkmal ve Nakliye Filosu 452 (VMGR-452)
Yer: Itta Bena, Mississippi yakınları
Kayıp: 16 (7 mürettebat, 9 yolcu)
Kaza Tarihi: 10 Temmuz 2017

1. Olayın Özeti

Uçak, MCAS Cherry Point, Kuzey Carolina’dan saat 14:07’de kalkarak NAF El Centro, Kaliforniya’ya gitmek üzere havalanır. Uçakta, 2. Deniz Kuvvetleri Baskın Taburu’na (2nd Marine Raider Battalion) bağlı özel harekât personeli bulunmaktadır.
Saat 15:49’da, uçak 20.000 feet irtifadayken radar ile teması kesilir. Uçak kısa bir süre sonra havada parçalanır ve enkaz parçaları yerde çok geniş bir alana yayılır.

Kaza

10 Temmuz 2017 tarihinde, Yedek Birim Deniz Hava İkmal ve Nakliye Filosu 452 (VMGR-452) mürettebatı, New York’taki Stewart Hava Ulusal Muhafız Üssü’nden, Kuzey Carolina’daki Deniz Piyadeleri Hava İstasyonu Cherry Point’e gitmek üzere 165000 seri numaralı KC-130T model uçakla kalkış yaparlar.  Uçak mürettebatına verilen vazife;, 2’nci. Deniz Baskın Taburu’na bağlı altı Deniz Piyadesi ve bir Deniz sağlık personelini, Kaliforniya’daki Naval Air Facility El Centro üssüne götürmektir.

Uçak Cherry Point’ten saat 14:07’de kalkış yapar. Uçağın yerel hava trafik kontrolüyle yaptığı son konuşma uçak 20.000 feet irtifada uçtuğu esnada saat 15:46’da, son radar teması ise hemen üç dakika sonra saat 5:49’da gerçekleşir.

ABD Deniz Piyadeleri kaza-kırım heyeti tarafından yapılan soruşturma sonuçlarına göre; #2 numaralı pervane üzerindeki 4 numaralı pervane (raporda P2B4 olarak belirtilmektedir P-Propeller, B-Blade) yerinden koparak uçağın sol gövdesine neredeyse 90 derecelik bir açıyla çarpmış, gövdeyi delerek yolcu kabini içinden geçerek uçağın sağ gövdesine saplanmıştır.

Rapora göre bu hasar, zincirleme olaylara neden olmuş; sağ kanat üzerinde bulunan 3 numaralı motora ait  #3 numaralı pervane, bir bütün halinde yerinden ayrılarak uçağın sağ gövdesine çarpmış ve bu zincirleme olaylar sonrası yapısal bütünlüğü hasar gören uçak havada üç parçaya ayrılarak düşmüştür.

Kokpit bölümü ve uçağın arka gövdesi, Mississippi, Itta Bena yakınlarındaki bir soya tarlasında, birbirinden ayrı iki enkaz alanına düşmüştür. Uçağın orta kısmı (yolcu bölümü) ise düşme esnasında havada daha da fazla parçalara ayrılmıştır.

Deniz Piyadeleri Komutanlığı tarafından yapılan açıklamada; P2B4 kopması ve uçağın sol gövdesine çarpması sonrası gelişen zincirleme olaylarda mürettebatın veya yolcuların kazayı önleme veya kendilerini kurtarma şanslarının olmadığı açıkça belirtilmiştir.

2. Kazanın Nedeni

Kazanın birincil nedeni, #2 pervane grubundaki 4 numaralı pervanenin (P2B4) uçuş sırasında gövdeden ayrılması ve uçağın gövdesine çarpmasıdır. Kopan pervane yolcu kabinini delip geçerek uçağın yapısal bütünlüğünü bozmuş ve uçağın havada üç ana parçaya ayrılmasına yol açmıştır.

Yapılan ayrıntılı inceleme sonunda, P2B4’ün 2011 yılı Eylül ayında Georgia’daki Warner-Robins Hava Lojistik Kompleksi (WR-ALC)’de gerçekleştirilen son depo seviyesi bakımda tespit edilemeyen korozyon nedeniyle koptuğu belirlenmiştir.

Hava İkmal Komutanlığı (Air Mobility Command – AMC) ve Hava Muharebe Komutanlığı (Air Combat Command – ACC), eski tip pervane sistemlerine sahip C-130H varyantlarını, çatlamış parçalar tespit edilmesi üzerine uçuşa kapattıklarını doğruladı. AMC ayrıca, bu eski pervanelerin yerine yenilerinin üretim ve montaj sürecini hızlandırmayı değerlendirmektedir. Genel olarak 116 adede kadar C-130H uçağının etkilenebileceği belirtiliyor. AMC sözcüsü Binbaşı Beau Downey, Air & Space Forces Magazine’e yaptığı açıklamada, komutanlığın sorunun kapsamını belirlemek amacıyla uçaklara yönelik saha düzeyinde denetimlerin sonuçlarını beklediğini ifade etti. Hava Kuvvetleri, 1971 öncesi üretilen eski tip pervanelerin değiştirilmesi amacıyla, C-130H varyantlarındaki pervaneleri yenileme sürecini birkaç yıldır sürdürmektedir. 2019 yılında, ABD Hava Kuvvetleri yetkilileri, Kongre’de yaptıkları bir oturumda bu eski pervanelerin çatlamaya yatkın olduğunu belirtmişti. Collins Aerospace firması, 2021 yılında yayımladığı bir duyuruda, Hava Kuvvetleri’nin 83 adet C-130H uçağı için sekiz kanatlı NP2000 pervane sistemi modernizasyonu siparişi verdiğini açıklamıştı.

Bakım Hataları

Uçakta yaşanan olayları uçaktaki personelin önlemesi mümkün olmasa da, bakım topluluğu bu kazayı önleyebilirdi. Yapılan soruşturma, uçağın son depo bakımı sırasında pervane üzerinde gerekli incelemelerin yapılmadığını, ayrıca filo seviyesindeki rutin bakımlar sırasında korozyonlu pervanenin fark edilebileceği fırsatların kaçırıldığını ortaya koymuştur.

Uygun yapılmayan depo seviyesi bakım, ihmal, dikkatsizlik ve kalite kontrol sisteminin yetersizliği sonucu 16 asker hayatını kaybetmiştir.

Uçak gövde ömrü kaza gerçekleştiğinde 24 yıldır ve en son Ağustos 2011’de, Georgia’daki Warner-Robins Hava Lojistik Merkezi’nde (WR-ALC) pervane revizyonu için depo bakımına girmiştir. Söz konusu bakım merkezi, sivil personel tarafından işletilen ve Donanma ile Deniz Piyadeleri C-130’larının pervane revizyonunu tek başına gerçekleştiren bir tesistir.

JAGMAN (Judge Advocate General Manual)’a göre, Donanma ve Deniz Piyadeleri, C-130 pervanelerinin her 5.000–6.000 uçuş saati sonunda revizyon edilmesini zorunlu kılmaktadır. Soruşturma ekibi, enkaz incelemesinde Blade 4, Propeller 2’de korozyon tespit etmiş ve korozyon çukurunun içinde anodize kaplamaya rastlamıştır. Bu durum, korozyonun 2011’deki revizyon sırasında zaten mevcut olduğunu ve hasarlı bıçak onarılmak yerine üzerine kaplama uygulanarak geçiştirildiğini göstermektedir.

Kaza-kırım raporuna göre P2B4, yolcuların oturduğu gövdeyi delerek sağ taraftaki kabin bölmesinin iç kısmına saplanmıştır. Çarpma, sağ taraftaki üç numaralı pervanenin tahrik milini etkileyerek pervanenin gevşemesine ve gövdeye çarparak yatay stabilatörün bir kısmının kopmasına neden olmuştur. Uçak, neredeyse kontrolden çıkarak parçalara ayrılmış ve yolcuların bulunduğu alan “patlayarak dağılmıştır.

2022 yılında Wasser Robins Air Logistics Complex’de kurulan yeni C-130 Pervane Onarım Atölyesi

3. Bakım Bulguları

• WR-ALC’de yapılan son bakımda, korozyon tespit edilip giderilmemiş, bunun yerine hasarlı yüzey üzerine kaplama/anodik işlem uygulanmıştır.
• İnceleme sonucunda, uçağın 16 pervanesinden (4 motor X 4 pervane) 12’sinde 2011 yılında yapılan depo seviyesi bakımda mevcut olan korozyon izleri bulunmuştur.
• 13 pervande ayrıca anodik kaplama, astar (epoxy primer) ve permatreat işlemlerinde de eksiklikler tespit edilmiştir.
• Raporda olayın ana nedenleri olarak, ihmalkâr uygulamalar, prosedürlere uyumsuzluk, etkisiz kalite güvence süreçleri (QA/QC) ve Donanma tarafından yetersiz denetim belirtilmiştir.
• Filoda yürütülen bakım faaliyetlerinde ise, 56 günlük durumlu pervane kontrol prosedürünün açık biçimde tanımlanmadığı için 2017 yılı başlarında en az iki defa bu kontrollerin atlandığı tespit edilmiştir.

4. Mürettebatın Durumu

JAGMAN (Judge Advocate General Manual) soruşturmasına göre, uçuş ekibinin kazayı önleme veya hafifletme olasılığı yoktur ve pervane kanadı koptuğu andan itibaren uçağın kontrolü tamamen imkânsız hale gelmiştir.

5. Düzeltici Eylemler ve Tavsiyeler

• Süreç Denetimi: Donanma mühendislik ekibi, Ağustos 2017’de WR-ALC’de bir süreç denetimi gerçekleştirmiş ve Hava Kuvvetleri ile Deniz Kuvvetleri/Deniz Piyadeleri’ne ait pervaneler arasında izleme ve standart farklarının dikkate alınmadığını tespit etmiştir.
• Standartlaştırma: WR-ALC’nin, tüm C-130 pervanelerinde Donanma bakım standartlarını benimsemesine karar verilmiştir.
• Kayıt Sistemi: Pervane bakım geçmişinin kalıcı elektronik ortamda tutulması önerilmiştir (kağıt kayıtların iki yıl sonra imha edilmesi yerine).
• Denetim: Donanma ve Deniz Piyadeleri adına WR-ALC bakım faaliyetlerinin artırılmış denetimi kararlaştırılmıştır.
• Bakım Aralığı: Pervane revizyon aralığının 5.000 uçuş saatinden daha kısa bir süreye düşürülmesi önerilmiştir.
• Kontrol Talimatı: 56 günlük koşullu kontrollerin uygulanmasına ilişkin kılavuzların açık hale getirilmesi talep edilmiştir.
• Filo Uçuş Yasağı: Tüm Deniz Kuvvetleri ve Deniz Piyadeleri C-130 uçakları için “Redstripe” geçici durdurma emri yayımlanmış, tüm pervane kanatları acilen yeniden incelenmiştir (Eylül 2017).

6. Sonuç ve Önemi

Bu olay, uçuş ekibi hatasından değil, sistematik bakım ve denetim yetersizliklerinden kaynaklanmıştır. Kazanın ardından yürütülen inceleme ve düzeltici eylemler, C-130 filosu genelinde bakım süreçlerinin yeniden düzenlenmesine, kuvvetler arası iş birliğinin güçlendirilmesine ve kalite kontrol ile kalite güvence sisteminin (QA/QC) sağlamlaştırılmasına yol açmıştır.

Arzu eden okuyucular kazayla ilgili simülasyon video görüntülerini linkler üzerinden izleyebilirler.

https://news.usni.org/2018/12/06/marine-corps-corroded-propeller-blade-that-broke-loose-caused-2017-kc-130t-crash

https://www.youtube.com/watch?v=Cs6gFYDKgLQ

Bütün uçuculara emniyetli uçuşlar dilerim…