Ukrayna-Rusya Savaşı

Ukrayna-Rusya Savaşı muhtemelen haftalarca veya aylarca sürebilecek olan kanlı bir siper savaşına dönüşecektir. ISW

Ercan Caner, Sun Savunma Net, 21 Mart 2022

Ukrayna kuvvetleri, Rusya’nın başlattığı savaşın ilk raundunu kazanmıştır. Rusya’nın başlangıçtaki harekâtının hedefi; hava hücum ve zırhlı birlik operasyonları ile Kyiv, Kharkiv, Odessa ve diğer büyük Ukrayna kentlerini ele geçirerek, Ukrayna hükümetini değiştirmeye zorlamaktır. Rusya’nın bu yıldırım harbi operasyonu işe yaramamış ve durmuştur. Rus kuvvetleri muharebe alanının bazı bölümlerinde sınırlı ilerlemeler kaydetmeye devam etmektedir, ancak Rus ordusunun, savaşın bu gidişatı ile hedeflerini gerçekleştirmesi pek mümkün görünmemektedir.

Rusların böyle bir durumda doktrinsel olarak mantıklı tepkisi, mevcut harekâtı derhal sona erdirmek, olası uzun bir duraklamayı kabullenmek, yeni bir harekât planı geliştirmek, bu yeni harekât için kaynakları oluşturmak ve diğer koşullar da hazır olduğunda harekâtı başlatmaktır. Ancak Rus ordusu henüz bu yaklaşımı benimsemekten uzak görünmektedir. Aksine, mevcut operasyonları sürdürmek maksadıyla sürekli olarak takviye etmeyi tercih etmektedir. Bu koşullar altında Rus harekâtı başarısız olmaya mahkûmdur.

Mariupol kentinin Rusya tarafından ele geçirilmesinin, Rus harekâtının sonucunu dramatik bir biçimde değiştirmeye yetecek kadar Rus savaş gücünün önünü açması olasılığı da giderek zayıflamaktadır.

Rus kuvvetleri, doğuda 8’inci Müşterek Kuvvetler Ordusu ve batıda Kırım’daki Rus birliklerinden alınan unsurlarla, Mariupol çevresinde hatırı sayılır bir muharebe gücünü bir araya getirmiştir. Rus ordusu, Mariupol kentini hızlı bir şekilde ya da nispeten az kayıp vererek ele geçirebilseydi, muhtemelen yeteri kadar muharebe gücünü Zaporizhiya ve Dnipro kentlerine doğru batı yönünde hareket ettirebilirdi. Ancak uzayan Mariupol kuşatması, bu mihverdeki Rus kuvvetlerini ciddi şekilde zayıflatmaktadır. Rus 150’inci Motorlu Piyade Tümen komutanının teyit edilen ölümü, anavatanlarını savunan Ukrayna kuvvetlerinin Rus ordusuna verdiği zararın büyüklüğünü göstermektedir.

Brovary, Kyiv yakınlarında imha edilen bir Rus tankı, Kaynak: Ukrayna Savunma Bakanlığı

Mariupol kentinde sürmekte olan savaş Rus ordusuna zaman kaybettirmekte, inisiyatifi ve muharebe gücünü kaybetmesine neden olmaktadır. Mariupol kenti Rusların eline geçse dahi şu anda kenti kuşatmış durumdaki Rus birlikleri,  batıya doğru ileri harekâta devam ederek savaşın seyrini dramatik bir şekilde değiştirecek kadar güçlü olmayacaklardır.

Güneyde bulunan Rus kuvvetleri, muhtemelen Zaporizhiya ve Dnipro kentlerini batıdan da izole etmek ve müteakiben ele geçirmek maksadıyla, Kryvyi Rih kentine doğru ilerlemeye odaklanmış gibi görünmektedir, ancak Rus ordusunun önümüzdeki haftalarda bu kentlerin herhangi birini ele geçirmesi pek mümkün görünmemektedir.

Kentin askeri idare başkanına göre; 600,000’den fazla nüfusu olan Kryvyi Rih kenti, ağır bir şekilde tahkim edilmiş durumdadır. Zaporizhiya ve Dnipro kentleri de büyüktür. Rus ordusu ise, savaşın başlamasından bu yana hâlâ; şu anda Kryvyi Rih’e doğru sürdüğünden çok daha fazla muharebe gücüyle, bu kentlerin tamamından daha küçük olan Mariupol’ü ele geçirmek için savaşmaktadır. Rus ordusunun bu eksendeki ilerlemesi, büyük kentlerdeki diğer bütün Rus ilerlemeleri gibi büyük bir olasılıkla bataklığa sağlanacaktır.

İmha edilen Rus Ka-52 modeli helikopterin görüntüsü, Kaynak: Ukrayna Savunma Bakanlığı

Rus ordusu büyük ölçekli yeni operasyonlar başlatmaya odaklanmak yerine, sürmekte olan çatışmalara küçük takviyeler göndermeye devam etmektedir.

Rusya, muhtemelen sıradan Rus alayları ve tugaylarına oranla savaşa çok daha hazır olan bütün deniz piyade unsurlarını muharebe sahasına göndermeye devam etmektedir. Karadeniz Filosuna mensup deniz piyadeleri, muhtemelen Rus ordusunun henüz muharebe sahasına sürmediği en büyük ihtiyat kuvvet havuzudur. Bu deniz piyadelerinin çoğu, Rus ordusunun Kırım’dan Odessa’ya karadan sağlam ve güvenilir bir iletişim hattı sağlar sağlamaz Odessa yakınlarına çıkarma yapabilecek şekilde, savaşın başlangıç safhasından bu yana Odessa kıyılarındaki amfibi çıkarma gemilerinde beklemektedir. Bununla birlikte, Kırım’dan gelen Rus kuvvetlerinin yakın bir gelecekte böyle bir iletişim hattı oluşturma olasılığı giderek azalmaktadır ve Rus ordusu, Mariupol kentini ele geçirmek maksadıyla Karadeniz Filosu deniz piyade unsurlarını kullanmaya başlamıştır.

 Rus ordusunun harekâtının ilk safhasının kesintiye uğraması, Ukrayna’nın birçok yerinde içinden çıkılması çok zor koşullar yaratmaktadır.

Rus kuvvetleri, hâlihazırda ele geçirdikleri alanlardaki siyasi kontrolünü pekiştirmek, sabit birliklerinin yeniden ikmal ve takviyesini sağlamak maksadıyla başkent Kyiv etrafında ve diğer yerlerde siper kazmaktadır ve mevcut cephe hattındaki konumunu elde tutmak maksadıyla gereken koşulları oluşturmaya başlamıştır. Rus kuvvetlerini son birkaç gündür Kyiv Oblast’ında siper kazarken ve tahkimat yaparken gösteren Maxar Technologies şirketine ait uydu görüntüleri de bu değerlendirmeyi desteklemektedir. Duma üyeleri tarafından yapılan, savaştan bitap düşen Ukrayna’yı yıpratarak, Mayıs 2022’de teslim olmaya zorlama konusundaki yorumlar da Moskova’nın bu çatışmayı uygun koşullarda sona erdirmek maksadıyla revize edilen yaklaşımının yansıması olabilir.

Başkent Kyiv kuzeyinde siper savaşına hazırlanan Rus kuvvetlerinin uydu görüntüleri. Kaynak: MAXAR.

Savaşın tıkanması ve özellikle uzamasının sonuçları her iki taraf için de çok şiddetli ve kanlı olacaktır.

Savaşın tıkanması ve bir siper savaşına dönüşmesi, kesinlikle bir mütareke ya da ateşkes değildir. Tıkanma, her iki tarafın da durumu temelden değiştirmeyen taarruz operasyonlarını sürdürdüğü bir savaş durumudur. Bu operasyonlar her iki taraf için de çok zarar verici olabilir ve büyük kayıplara neden olabilir. Birinci Dünya Savaşı’ndaki Somme, Verdun ve Passchendaele muharebelerinin tamamı siper savaşı şeklinde olmuştur. Ukrayna’daki savaşın bir siper savaşına dönüşmesi durumunda Rus kuvvetleri Ukrayna kentlerini bombalayarak imha etmeye ve sivilleri öldürmeye devam edecek, Ukrayna ordusu ve halkı ise Rus saldırganlara ağır kayıplar verdirecek olan karşı taarruzlar gerçekleştirecektir. Rusya, her ne kadar Ukrayna kentlerini ele geçirmeyi başaramamış olsa da Kyiv’in Rus ordusunu söküp atamadığı ve saldırılarını durduramadığını göstererek, Ukraynalıların mevcut koşullar altında savaşı sürdürme azmi ve iradesini kırabilir.

Mariupol kentindeki PortCity alışveriş merkezi ve Neptün yüzme havuzunun Rus saldırılarının ardından durumu. Kaynak: SkyNews

Ukrayna’nın Rus taarruzunun ilk safhasını yenilgiye uğratması, iki taraf arasındaki çatışmaların yıkıcı bir şekilde uzamasına ve Ukrayna ile Batı’nın kararlılığının test edileceği tehlikeli bir yeni döneme girilmesine neden olabilir. Ukrayna’nın böyle bir ortamda başarılı olabilmesi için artan ve devam eden Batı desteği hayati önemi haiz olacaktır.

Özet Olarak:

• Ukrayna’nın başkenti ve diğer büyük kentlerini ele geçirerek rejim değişikliğine zorlamak maksadıyla başlatılan Rus harekâtının ilk safhası başarısız olmuştur.
• Rus ordusu, ilk harekât planına sadık kalarak, operasyonlarına bir ivme kazandırma gayretlerini sürdürmektedir, ancak bu gayretleri de büyük bir ihtimalle başarısız olacaktır.
• Rus ordusu, kendi topçusunun etkili menzili içinde kalarak Kyiv merkezine doğru ilerleme gayretlerini sürdürecektir, ancak bu harekâttaki başarı ihtimali belirsizliğini korumaktadır.
• Ukrayna-Rusya Savaşı muhtemelen haftalarca veya aylarca sürebilecek olan kanlı bir siper savaşına dönüşecektir.
• Rusya, Ukrayna ordusu ve halkının savaşma azmi ve savaşı sürdürme arzusunu kırmak maksadıyla, muhtemelen başarısız olacakları, sivilleri bombalamaya devam edecektir.
• Hâlihazırda en tehlikeli Rus ilerlemesi; Zaporizhiya ve Dnipro kentlerini batı yönünden de izole etmek maksadıyla, Kherson kentinden Kryvyi Rih istikametine doğru olan ilerlemedir. Rus ordusunun önümüzdeki günlerde Kryvyi Rih kentini tamamen kuşatması ve ele geçirmesi pek olası görünmemektedir. Rus ordusunun bu ilerleme mihverinde çok daha büyük kuvvetleri bir araya getirmeden hedeflerini başarması mümkün olmayabilir.
• Ruslar, en azından yakın vadede Odessa kentine saldırı planlarından vazgeçmiş görünmektedir.

Çevirenin Notları: Institute for the Study of War tarafından hazırlanan Ukrayna savaşının 19 Mart 2022 tarihli değerlendirilmesi aslına sadık kalınarak çevrilmiştir. Orijinal metne aşağıdaki link üzerinden erişilebilir.

https://www.understandingwar.org/backgrounder/ukraine-conflict-updates