MV-22B Osprey

ABD Uçağı Norveç’te Düştü

Boeing ve Bell Helicopter Textron ortak üretimi MV-22 Osprey hava aracı, bir helikopter gibi iniş-kalkış yapabilecek ve düz uçuşta pervanelerini bir uçak gibi kullanabilecek şekilde tasarlanmıştır. 

Ercan Caner, Sun Savunma Net, 20 Mart 2022

Fotoğraf: USAF

Amerikan Deniz Piyadeleri’ne ait MV-22B Osprey modeli hava aracı, NATO tatbikatı esnasında Norveç’in kuzeyinde, Rus sınırından birkaç yüz mil uzaklıkta düşmüştür.

Yerel saatle 18.30 sularında haber alınamadığı açıklanan hava aracının enkazı, Norveç ordusuna ait bir arama kurtarma uçağı tarafından bulunmuştur.

Nordland polis şefi Bent Eilertsen yaptığı açıklamada, hava aracında bulunan dört kişiden kurtulan olmadığını belirtmiştir. Kurtarma çalışmaları kötü hava şartları, çığ tehlikesi ve karanlık nedeniyle sekteye uğramış durumdadır.

ABD Deniz Piyadeleri resmi Twitter hesabında yaptığı açıklamada; MV-22B Osprey modeli hava aracının kaza yaptığını doğrulamıştır. MV-22B Osprey, kaza esnasında NATO Exercise COLD RESPONSE 2022 tatbikatına katılmaktadır.

Cold Response 2022 tatbikatı; NATO’nun ünlü Beşinci Maddesi’nin (Birimiz hepimiz, hepimiz birimiz için) aktif hale getirilmesi durumunda Norveç’in müttefik destek faaliyetlerinin test edilmesi maksadıyla icra edilen bir tatbikattır.

Tatbikat, Rusya ile NATO arasında, Rusya’nın başlattığı askeri harekât nedeniyle gerginliğin iyice tırmandığı bir ortamda icra edilmektedir. NATO tarafından yapılan açıklamada; tatbikata 27 ülkeden yaklaşık 30,000 asker, 220 kadar uçak ve 50’den fazla gemi katılmaktadır.

NATO Cold Response 2022 tatbikatına katılan askerler. Kaynak: YLE NEWS

V-22B Osprey modeli hava aracı Pentagon tarafından sipariş edilen hibrit bir hava aracıdır. Boeing ve Bell Helicopter Textron ortak üretimi MV-22 Osprey hava aracı, bir helikopter gibi iniş-kalkış yapabilecek ve düz uçuşta pervanelerini bir uçak gibi kullanabilecek şekilde tasarlanmıştır.  Dönebilen motor sistemi hava aracının bir helikopter gibi iniş-kalkış yapabilmesine imkân sağlamakta, düz uçuş esnasında ise bir uçak gibi kullanılmasını sağlamaktadır. Hava aracının menzili 1,600 kilometredir, 24 asker ve 9 ton kadar yük taşıyabilir.

MV-22B Osprey’ler Güvenli mi?

Hizmete girdiği 2007 yılından bugüne kadar meydana gelen 13 Osprey kazasında 42 kişi hayatını kaybetmiştir. Hava aracının testlerinin yapıldığı 1991-2006 yılları arasında meydana gelen dört kazada da toplam 30 kişi hayatını kaybetmiştir.

ABD ordusu envanterine son yıllarda katılan MV-22 Osprey modeli hava araçları, geçmişte de birçok kaza kırım olayına karışmışlardır. 11 Haziran 1991 tarihinde 15 feet yükseklikte sabit uçuş  yapan hava aracı yere çarparak yanmıştır. 20 Temmuz 1992 tarihinde meydana gelen kaza kırımda, sağ motor arızası nedeniyle hava aracı kongre üyeleri  ve hükümet yetkililerinin gözleri  önünde Potamac nehrine düşmüş, yedi mürettebat hayatını kaybetmiştir, kaza sonrasında hava aracının uçuşları 11 ay süreyle durdurulmuştur.

8 Nisan 2000 tarihinde derin çöküş oranı ve düşük süratte uçan MV-22 Osprey stola girmiş, yere çarpma sonrası patlayarak alev almış ve hava aracında bulunan tahmini 19 kişinin tamamı hayatlarını kaybetmiştir.

Ekim 2007 ayında Irak’a giden bir hava aracı, sistem arızası nedeniyle zorunlu iniş yapmak zorunda kalmıştır. Nisan 2010 ayında düşük görüş şartları, MV-22 Osprey hava aracının Afganistan’da kaza yapmasına neden olmuş dört kişi hayatını kaybetmiş, 16 kişi de yaralanmıştır.

Okinawa Valiliği Nago bölgesinde 13 Aralık 2016 gecesi suya zorunlu iniş yapan MV-22 modeli  hava aracının kalıntılarından görüntüler. Foto: The Ryukyu Shimpo

 Bir diğer MV-22 Osprey, 11 Nisan 2012 tarihinde pilotun büyük bir hata yapması nedeniyle Fas ordusu ile ortak icra edilen bir tatbikat esnasında burun aşağı yere çakılmıştır. Uçuş el kitabındaki hava aracı limitlerine uymayan pilotlar kazaya neden olmuştur. Kaza sonrasında yapılan incelemelerde, pilotların kafasının karışmasına, hava aracının helikopter/uçak ortak karakteristiklerinin neden olduğu değerlendirilmiştir. Kazada iki ABD deniz piyadesi  hayatını kaybetmiş, ikisi de ciddi şekilde yaralanmıştır.

13 Haziran 2012 tarihinde, Florida’da bulunan Eglin Hava Üssünde icra edilen bir eğitim uçuşu esnasında meydana gelen kazada, hava aracı havada ters dönerek yere çakılmış ve ciddi şekilde hasar görmüştür. Kazanın nedeninin pilot hatası olduğu belirlenmiş ve hava araçlarının kol  uçuşu yapması yasaklanmıştır.

Hawaii’de bulunan Bellows Hava Üssünde eğitime katılan üç adet VM-22 Osprey hava aracından bir tanesi sağ motoruna toz girmesi nedeniyle zorunlu iniş yapmış, gövdesinde ağır hasar meydana gelmiştir. Kazada iki ABD deniz piyadesi  hayatını kaybetmiş 20’si de yaralanmıştır.